Een recente studie suggereert dat mensen die voedingsmiddelen uitsluiten op basis van hun ultra-verwerkte aard zichzelf mogelijk beperken tot gezondere voedingskeuzes. Hoewel ultra-verwerkte voedingsmiddelen doorgaans hoger zijn in vet, verzadigd vet en suiker en lager in vezels, eiwitten en micronutriënten, zijn ze niet allemaal ongezond, zo stellen onderzoekers. In het Verenigd Koninkrijk bieden standaard voedseletiketten geen informatie over voedselverwerking, maar er zijn oproepen gedaan om consumenten meer informatie te verschaffen over hoe hun voedsel wordt gemaakt.
Een academisch team van University College London (UCL) gebruikte verschillende voedselclassificatiesystemen om een groot aantal populaire voedingsmiddelen in Groot-Brittannië te onderzoeken. Bijna 3.000 verschillende voedingsmiddelen werden geanalyseerd en hun voedingsinhoud werd vergeleken met de front-of-pack-verkeerslichtlabels. Dit systeem biedt consumenten kleurgecodeerde informatie over de voedingswaarde van voedingsmiddelen, zoals het gehalte aan vet, verzadigd vet, suikers en zout, en waar deze binnen het Nova-classificatiesysteem zouden vallen. Dit systeem verdeelt voedsel en drinken in vier groepen: minimaal verwerkt voedsel, verwerkte culinaire ingrediënten, verwerkt voedsel en ultra-verwerkt voedsel.
De studie, gepubliceerd in het British Journal of Nutrition, ontdekte dat 55% van de geanalyseerde voedingsmiddelen ultra-verwerkt was, 33% minimaal verwerkt was, 10% als verwerkt werd geclassificeerd en 2% als “verwerkte culinaire ingrediënten” werden beschouwd. Minimaal verwerkte voedingsmiddelen hadden significant minder vet, verzadigd vet en energie per 100 g dan andere groepen. Ultra-verwerkte voedingsmiddelen bevatten daarentegen significant meer vet, verzadigd vet, totale suiker, zout en energie per 100 g dan minimaal verwerkte voedingsmiddelen.
Bij het vergelijken van de systemen ontdekte het onderzoeksteam dat ultra-verwerkte voedingsmiddelen meer rode verkeerslichten hadden en minder groene verkeerslichten. Hoewel er een “duidelijke overlap” was, benadrukten de auteurs dat “niet alle ultra-verwerkte voedingsmiddelen een ongezond voedingsprofiel hadden”. Meer dan de helft van de ultra-verwerkte voedingsmiddelen had geen rode verkeerslichten op de verpakking. Voorbeelden van ultra-verwerkte voedingsmiddelen zonder rode verkeerslichten waren onder andere broodjes, vezelrijke ontbijtgranen, plantaardige melkalternatieven, milkshakes en witbrood.
De auteurs benadrukten dat het uitsluitend gebruik van de Nova-classificatie om voedsel en drank te kiezen het inzicht in de voedingskwaliteit van items kan beperken en mogelijk onnodig gezonde voedselkeuzes uitsluit. Dit geldt ook voor vleesvrije producten, die volgens het verkeerslichtsysteem als gezond worden beschouwd (groen voor vet, verzadigd vet en suiker, oranje voor zout), hoewel ze ultra-verwerkte voedingsmiddelen zijn. Daarentegen kunnen minimaal verwerkte producten zoals noten, zaden, gedroogd fruit, volle melk, eieren en bepaalde soorten rood vlees één of meer rode verkeerslichten hebben.
Dr. Adrian Brown, hoofdauteur van de studie en specialistische diëtist aan de UCL Division of Medicine, merkte op: “Een laag-vet yoghurt kan er gezond uitzien, maar kan ook veel suiker bevatten. Het toevoegen van de classificatie ‘ultra-verwerkt’ maakt deze beslissingen alleen maar moeilijker. Op dit moment is het niet zo eenvoudig om te zeggen dat alle ultra-verwerkte voedingsmiddelen slecht zijn en er bestaat een risico dat mensen in verwarring raken over wat gezond is om te eten.” Terwijl sommige studies en boeken ultra-verwerkte voedingsmiddelen zoals ijs, chips, massaal geproduceerd brood en ontbijtgranen hebben gelinkt aan slechte gezondheidsresultaten, waaronder een verhoogd risico op bepaalde soorten kanker, gewichtstoename en hartziekte, stellen experts van het Wetenschappelijk Comité voor Voeding van de overheid (SACN) dat er “onzekerheden bestaan rond de kwaliteit van beschikbaar bewijs”. De onderzoekers noemen de waargenomen associaties “verontrustend” en roepen op tot meer studies om de link grondig te onderzoeken.
Op dit moment wordt er aan UCL een proef uitgevoerd om te beoordelen of het mogelijk is om gezond te eten met een alleen-ultra-verwerkt-voedseldieet in vergelijking met een dieet van minimaal verwerkte voedingsmiddelen, en of het geven van richtlijnen voor gezond eten invloed kan hebben op de voedselkeuzes van mensen. De resultaten worden begin 2025 verwacht.
Een FAQ-sectie op basis van dit artikel:
Vraag: Wat suggereert deze recente studie over ultra-verwerkte voedingsmiddelen?
Antwoord: De studie suggereert dat mensen die voedingsmiddelen uitsluiten op basis van hun ultra-verwerkte aard zich mogelijk beperken tot gezondere voedingskeuzes.
Vraag: Zijn alle ultra-verwerkte voedingsmiddelen ongezond?
Antwoord: Nee, niet alle ultra-verwerkte voedingsmiddelen zijn ongezond. Hoewel ze over het algemeen hoger zijn in vet, verzadigd vet en suiker en lager in vezels, eiwitten en micronutriënten, zijn er ook ultra-verwerkte voedingsmiddelen die gezond zijn.
Vraag: Welke informatie bieden standaard voedseletiketten in het Verenigd Koninkrijk?
Antwoord: Standaard voedseletiketten in het Verenigd Koninkrijk bieden geen informatie over voedselverwerking. Er zijn echter oproepen gedaan om consumenten meer informatie te verschaffen over hoe hun voedsel wordt gemaakt.
Vraag: Welk classificatiesysteem werd gebruikt in de studie?
Antwoord: Het onderzoeksteam gebruikte het Nova-classificatiesysteem, dat voedsel en dranken verdeelt in vier groepen: minimaal verwerkt voedsel, verwerkte culinaire ingrediënten, verwerkt voedsel en ultra-verwerkt voedsel.
Vraag: Wat waren de bevindingen van de studie met betrekking tot de verschillende voedselgroepen?
Antwoord: De studie ontdekte dat 55% van de geanalyseerde voedingsmiddelen ultra-verwerkt was, 33% minimaal verwerkt was, 10% als verwerkt werd geclassificeerd en 2% als “verwerkte culinaire ingrediënten” werden beschouwd. Minimaal verwerkte voedingsmiddelen hadden significant minder vet, verzadigd vet en energie per 100 g dan andere groepen. Ultra-verwerkte voedingsmiddelen daarentegen bevatten significant meer vet, verzadigd vet, totale suiker, zout en energie per 100 g dan minimaal verwerkte voedingsmiddelen.
Vraag: Welke voedingsmiddelen werden genoemd als voorbeelden van ultra-verwerkte voedingsmiddelen zonder rode verkeerslichten op de verpakking?
Antwoord: Voorbeelden van ultra-verwerkte voedingsmiddelen zonder rode verkeerslichten waren onder andere broodjes, vezelrijke ontbijtgranen, plantaardige melkalternatieven, milkshakes en witbrood.
Vraag: Wat is de mogelijke beperking van het uitsluitend gebruiken van de Nova-classificatie om voedsel en drank te kiezen?
Antwoord: Het uitsluitend gebruiken van de Nova-classificatie kan het inzicht in de voedingskwaliteit beperken en mogelijk gezonde voedselkeuzes uitsluiten. Zo kunnen vleesvrije producten als gezond worden beschouwd volgens het verkeerslichtsysteem, maar toch ultra-verwerkte voedingsmiddelen zijn.
Vraag: Welke suggestie wordt gedaan aan het einde van het artikel?
Antwoord: Aan het einde van het artikel wordt vermeld dat er aan UCL een proef wordt uitgevoerd om te beoordelen of het mogelijk is om gezond te eten met een alleen-ultra-verwerkt-voedseldieet en of het geven van richtlijnen voor gezond eten invloed kan hebben op de voedselkeuzes van mensen. De resultaten worden begin 2025 verwacht.
———-
Definities van belangrijke termen of jargon in het artikel:
– Ultra-verwerkte voedingsmiddelen: Dit zijn voedingsmiddelen die sterk verwerkt zijn en doorgaans hoger zijn in vet, verzadigd vet en suiker, en lager in vezels, eiwitten en micronutriënten. Ze omvatten onder andere fastfood, industriële snacks en frisdrank.
– Verkeerslichtlabels: Dit zijn kleurgecodeerde labels die consumenten informatie geven over de voedingswaarde van voedingsmiddelen. Ze gebruiken rode, oranje en groene kleuren om aan te geven welke voedingsstoffen hoog, matig of laag zijn in het product.
– Nova-classificatiesysteem: Dit is een classificatiesysteem dat voedsel en dranken in vier groepen verdeelt op basis van de mate van verwerking: minimaal verwerkt voedsel, verwerkte culinaire ingrediënten, verwerkt voedsel en ultra-verwerkt voedsel.
———-
Suggesties voor gerelateerde links:
– UCL – Hoofdwebsite van University College London (UCL), waar het academische team van dit onderzoek werkzaam is.
– British Dietetic Association (BDA) – Website van de British Dietetic Association, een professioneel orgaan van diëtisten in het Verenigd Koninkrijk.
– British Journal of Nutrition – Officiële website van het British Journal of Nutrition, waar het onderzoek is gepubliceerd.
– Scientific Advisory Committee on Nutrition (SACN) – Officiële website van het Wetenschappelijk Comité voor Voeding van de overheid in het Verenigd Koninkrijk, waar experts zich buigen over voedingsvraagstukken.
– Nova Classificatie – Nederlandstalige informatie over het Nova-classificatiesysteem, dat voedsel en dranken indeelt op basis van de mate van verwerking.